Ο Αχέροντας είναι ένα από τα γνωστότερα ποτάμια της Ελληνικής μυθολογίας αναφερόμενος ως η πύλη του πάνω κόσμου με τον κάτω και ο μόνος που μπορούσε να τον διασχίσει ήταν ο βαρκάρης Χάρος που μετέφερε τις ψυχές στο βασίλειο του Άδη.
Ο ποταμός Αχέροντας βρίσκεται στο νομό Θεσπρωτίας, πηγάζει από τα βουνά του Σουλίου και εκβάλλει στοΙόνιο πέλαγος στο χωριό Αμμουδιά, όπου σχηματίζει Δέλτα από το οποίο διαμορφώνονται τα δύο κύρια έλη της περιοχής, το έλος της Σπλάντζας και της Βαλανιδορράχης.
Το μήκος του ανέρχεται στα 52 χιλιόμετρα ενώ από τα νερά του αρδεύονται περίπου 85000 στρέμματα., εκ των οποίων 28000 βρίσκονται στο Νομό Θεσπρωτίας και 57000 στο Νομό Πρεβέζης.
Μυθολογία
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτή την εικόνα.]Ο Αχέροντας ήταν ο βασικότερος ποταμός του Άδη, ο οποίος ενώνονταν μαζί με τους μικρότερους ποταμούς Πυριφλεγέθοντα και Κωκυτό, στο σημείο όπου βρίσκεται το αρχαίο Νεκρομαντείο του Αχέροντα.Η περιοχή συμβόλιζε την θλίψη και τους θρήνους του θανάτου, με τα ονόματα των τριών ποταμών, Αχέρων = χωρίς χαρά, Πυριφλεγέθων = πύρινος, Κωκυτός = θρήνος, να το αποδεικνύουν.
Σύμφωνα με την μυθολογία ο Ερμής παρέδιδε τις ψυχές των νεκρών στον βαρκάρη, περνώντας από το πορθμείο του Χάροντα όπου με την είσπραξη του οβολού μεταφερόντουσαν στο βασίλειο του Άδη.
Ο μύθος αναφέρει ότι ο Δίας μαύρισε και πίκρανε τα νερά του Αχέροντα γιατί κατά την τιτανομαχία άφηνε του Τιτάνες να ξεδιψάσουν από τα νερά του.
Η Λαϊκή παράδοση από την άλλη αναφέρει ότι τα νερά του ποταμού ήταν πικρά εξαιτίας ενός δράκου που ζούσε στην περιοχή και τα δηλητηρίαζε, με τον Άγιο Δονάτο, να σκοτώνει τον δράκο και τα νερά του Αχέροντα να ξαναγίνονται γλυκά.
Αρχαία κείμενα που αναφέρουν τον Αχέροντα
Οι αναφορές στον Αχέροντα είναι αρκετές στα αρχαία κείμενα που τις περισσότερες φορές αναφέρετε ως μετωνυμία του Χάρου αφού ήταν άρρηκτα συνδεδεμένος με τη μετάβαση των νεκρών στο βασίλειο του κάτω κόσμου.
Ο Όμηρος στην «Οδύσσεια» αναφερόμενος στην κάθοδο του Οδυσσέα στον Άδη για να πληροφορηθεί από το μάντη Τειρεσία για την επιστροφή του στην Ιθάκη περιγράφει λεπτομερώς το σημείο συνάντησης του Αχέροντα με τον Πυριφλεγέθων και τον Κωκυτό:
«… ἄραξ’ ἐκεῖ τὸ πλοῖο σου στοῦ Ὠκεανοῦ τὴν ἄκρη,
καὶ στοῦ Ἅδη κίνησε νὰ πᾶς τ’ ἀραχνιασμένο σπίτι,
Ἐκεῖ ὁ Πυριφλεγέθοντας στοῦ Ἀχέροντα τὸ ρέμα
κυλιέται μὲ τὸν Κωκυτὸ ποὺ πέφτει ἀπὸ τὴ Στύγα,
κι ὁ βράχος ποὺ βαρύβροντα τὰ δυὸ ποτάμια σμίγουν…» (κ’ ραψωδία)
Τον Αχέροντα τον συναντάμε και στην «Αντιγόνη» του Σοφοκλή τη στιγμή που η Αντιγόνη οδεύει προς την τιμωρία του ηθικού της χρέους :
«…ἀλλά μ᾽ ὁ παγκοίτας Ἅιδας ζῶσαν ἄγει
τὰν Ἀχέροντος
ἀκτάν, οὔθ᾽ ὑμεναίων ἔγκληρον, οὔτ᾽ ἐπινύμφειός
πώ μέ τις ὕμνος ὕμνησεν, ἀλλ᾽ Ἀχέροντι νυμφεύσω…» (4ο επεισόδιο, Α σύστημα, στροφή α).
Επίσης τον βρίσκουμε στο έργο του Λουκιανού, «Νεκρικοί διάλογοι», όπου περιστρέφεται γύρω από τον Αχέροντα σατιρίζοντας κοινωνικά γεγονότα με βάση τη μεταφορά των νεκρών στον ΆδηΤα Στενά και οι Εκβολές του Αχέροντα καθώς και η ευρύτερη περιοχή ανήκουν στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 (κωδικός GR2140001).
Ο Αχέροντας φιλοξενεί στα νερά του πολλά είδη αμφιβίων με κυριότερο τη βίδρα ένα σπάνιο υδρόβιο θηλαστικό καθώς και περισσότερα από εννέα είδη ψαριών.
Στις βραχώδεις πλαγιές φωλιάζουν πολλά είδη αρπακτικών πουλιών, όπως γερακίνες, ξεφτέρια, βραχοκιρκίνεζα, ασπροπάρηδες, φιδαετοί καθώς επίσης όρνια, πετρίτες, σπιζαετοί και χρυσαετοί.
Στις δασώδεις περιοχές πολλά είναι τα ζώα που αναζητούν τροφή και καταφύγιο, όπως λύκοι, αγριόχοιροι, αλεπούδες, ο ασβοί, κουνάβια, νυφίτσες, αγριόγατες, δασοποντικοί κ.α.
Το φυσικό παζλ του Αχερόντα ολοκληρώνεται με την πλούσια βλάστηση από φτέρες, πλατάνια, ιτιές, αριές και άλλα περίπου 180είδη, Ανάμεσά τους πολλά σπάνια, όπως η μόλτκια η πετρώδης, η σκαβιόζα η ηπειρωτική, η σκουτελλάρια και η λειμώνιος.
Ο Αχέροντας προτίθεται και για εναλλακτικά σπορ με τους επισκέπτες του να δοκιμάζουν τις προκλήσεις.
Στο τμήμα των Στενών η κατάβαση με Kανό-Καγιάκ, 20 χλμ περίπου, θεωρείται πρόκληση για τους λάτρεις του αθλήματος, ενώ καλύτερη εποχή για κατάβαση είναι ο Απρίλιος και ο Μάιος.
Πολλοί προτιμούν τα νερά του Αχέροντα για ράφτινγκ με την διαδρομή να ξεκινάει από τα Στενά, κοντά στο χωριό Γλυκή, και να καταλήγει στις εκβολές του, στο χωριό Αμμουδιά.
Αρκετοί είναι οι επισκέπτες που επιλέγουν τους χωματόδρομους γύρω από το χωριό Αμμουδιά, κοντά στις εκβολές του Αχέροντα, για ποδηλασία και ιππασία.
Τέλος, ο επισκέπτης μπορεί να διασχίσει του φαράγγι, κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες, διάρκειας 10 ωρών περίπου, μόνο που η δραστηριότητα αυτή θεωρείται δύσκολη και απαιτεί κατάλληλο εξοπλισμό και τήρηση αυστηρών κανόνων ασφαλείας για την προστασία των επισκεπτών αλλά και της φυσικής ομορφιάς